De sleutel naar veranderen

Probeer jij ook wel eens van slechte gewoontes of gedrag af te komen en stel je daarvoor doelen op voor jezelf? Merk jij ook dat je patronen ontwikkelt in je leven waar je niet altijd blij mee bent? Wil je wel veranderen en werk je daaraan? Je kunt bijvoorbeeld niet zonder het kijken van een tv programma voor je gaat slapen, je gaat vaak te laat naar bed, je slaat maaltijden over, je hangt op de bank in plaats van in de sportschool. Maar het kan ook zijn dat je wil stoppen met piekeren. Dat je wilt afkomen van je onzekerheid. Dat je wil stoppen met het belangrijk vinden van de mening van andere mensen. Zo stellen we allemaal doelen

Wat levert je gewoonte jou op?

Het afleren van patronen en gewoontes is ontzettend moeilijk. Dat merk je op het moment dat je goede voornemens bedenkt en binnen een paar dagen/ paar weken alweer gestopt bent en weer in je oude gewoontes bent vervallen. Dat heeft ook te maken met het belonende effect dat een bepaalde gewoonte heeft. Laatst ontdekte ik dat rond het fietsen (in plaats van de auto nemen). Als ik een jaar geleden de fiets nam dan kon ik, door mijn chronische ziekte, nog niet tot het einde van de straat fietsen aleer ik met de tong op mijn knieën instortte en terug moest. Dus nam ik steeds de auto. Op een gegeven moment kocht ik een elektrische fiets. Wat een verademing! Maar de negatieve ervaring rond fietsen zit zo vast in mijn brein dat ik vooraf al voel hoe de moeheid opkomt als ik alleen al denk aan fietsen. Om mezelf op de fiets te hijsen kost me veel energie, maar als ik nu eenmaal op de fiets zit en de straat uit ben ontdek ik hoe heerlijk het is dat ik gewoon rustig de trappers rond kan draaien en verder niets hoef te doen. Dat fietsen best fijn is. En dat ik nu in ieder geval 5-10 minuutjes kan fietsen voor ik echt moet stoppen. Toch blijft het vooraf nog een strijd, omdat mijn brein de negatieve ervaring nog onthouden heeft. Er zijn vele goede ervaringen nodig om die negatieve ervaring weg te poetsen. Ik zal nog regelmatig moeten gaan fietsen om hier uit te komen. Maar meestal ben je al gestopt voor je brein de positieve ervaring omarmd heeft en ben je alweer in de auto gestapt.

Als het gaat om het ‘afkomen van’ piekeren, onzekerheid, etc. gelden twee dingen waaronder ook het beloningseffect. Dat klinkt misschien gek. Hoe kan piekeren of onzekerheid belonend zijn waardoor je er niet van af komt? De beloning kan voor iedereen anders zijn, maar over het algemeen levert je gedrag je iets op waardoor je er niet mee stopt. Je onzekerheid levert je misschien op dat je geen moeilijke dingen hoeft aan te gaan in je leven? Dus is het op dat gebied wel makkelijk om onzeker te blijven. Er geldt hierbij ook nog iets anders, namelijk dat wat je aandacht geeft groeit. Als je van piekeren probeert te komen ben je veel bezig met het onderwerp piekeren. en dus stopt het piekeren niet.

Je hoofd maakt alles groter

Als je blijft proberen af te komen van je patronen en gewoontes en het maar niet lukt dan blijf je steeds maar bezig met je doelen. Je blijft het steeds opnieuw proberen en dat neemt veel van je gedachten en energie in beslag. Je blijft maar goede voornemens stellen en grijpt elk moment aan om opnieuw te beginnen. Het kan zelfs zijn dat je vastloopt doordat je maar blijft proberen het op te lossen. Het zoeken naar oplossingen voor een specifiek ‘probleem’ kan ervoor zorgen dat je blik vernauwt en je niet meer ziet wat er voor creatieve oplossingen mogelijk zijn. Je probleem wordt er steeds groter mee, in jouw hoofd. En veranderen lukt al helemaal niet meer.

Hoe verander je dan wel?

Wat mij heeft geholpen is om te stoppen met doelen stellen waarbij ik ‘stop’ met iets. Waarbij ik ga ‘afkomen’ van iets. Doelen waarbij ik iets ga ‘afleren’. Van iets afkomen als doel nemen werkt averechts! Het gaat er dus om dat je de juiste doelen gaat stellen! Niet jezelf ten doel stellen om ‘niet meer te doen wat je niet wilt’, maar jezelf ten doel stellen om ‘datgene te gaan doen wat je wel wil’.

Voor mij, als christen, was het het meest helpende om van mijn onzekerheid, piekeren, niet accepteren van mijn ziekte, door me ten doel te stellen dat ik me op Jezus, op dankbaarheid en op het goede wil richten. Ik ben gestopt met af te willen komen van mijn onzekerheid, af te komen van hard zijn voor mezelf. In de plaats daarvan richt ik me op wat ik wel wil bereiken en wat mij wel kracht gaat geven.

Vervolgens ontdekte ik dat sommige problemen die ik dacht te hebben helemaal geen problemen zijn. Veel van mijn problemen had ik ‘zelf gemaakt’ door verwachtingen op te leggen aan mezelf. Ik vond dat bepaalde dingen op een bepaalde manier zouden moeten gebeuren. Het gaat uiteindelijk allemaal over de overtuigingen die je zelf hebt. Ik had de overtuiging dat je altijd nuttig moet zijn en dat luiheid afgestraft dient te worden. Op het moment dat ik op bed lag had ik dus een probleem. Nu kan ik dat loslaten en is het probleem er niet meer en is er zoveel verandert in mijn leven!

Van iets afkomen is niet het doel!

Van iets afkomen zou dus nooit het doel moeten zijn! Als je van iets af wil komen is je blik niet meer open, maar ben je alleen op dat doel gericht. Kijk of je probleem wel echt een probleem is en zo niet laat het dan los. Is het wel echt een probleem stel dan doelen in wat je wel wil bereiken in plaats van waar je van af wil komen.

Wil jij ook je blik niet meer op je doelen om dingen af te leren richten? Tijdens het TotalBalance kracht & balans weekend gaan we ook kijken naar jouw gewoontes en patronen en onderzoeken we hoe jouw leven kan veranderen naar balans met God, jezelf en de anderen.